Zima jest sezonem cytrusowym. W Polsce dla wielu pokoleń cytrusy zawsze będą przywodzić na myśl zapach świąt Bożego Narodzenia – zwłaszcza pomarańcza. Przyjrzyjmy się więc bliżej jej właściwościom, a warto – pomarańcza jest silnym antydepresantem, źródłem wielu niezbędnych witamin.
Drzewa pomarańczowe pierwotnie porastały żyzne wzgórza Dalekiego Wschodu, w szczególności Indii i Chin. Następnie idealnie zaaklimatyzowały się one w basenie Morza Śródziemnego, gdzie do dzisiaj występują w dużych ilościach, podobnie jak na zachodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych, w Izraelu czy w Ameryce Południowej.
Owoce te stanowią, szczególnie w czasie zimowych niedoborów świeżych warzyw i owoców, niezastąpione źródło całkowicie naturalnych i przyswajalnych witamin oraz minerałów. Ich bogactwo witaminy C, znane jest już najmniejszym dzieciom. Warto zaznaczyć, że w 100 gramach pomarańcza zawiera aż 50 mg tej cennej witaminy. Poza tym, odnajdziemy tu także witaminy A, B, B12, P, sole mineralne, peptyny, terpeny, etc. Mało kto zdaje sobie sprawę z dużej zawartości błonnika, kwasu foliowego i potasu w pomarańczach. Dzięki tym składnikom zapobiegamy chorobom układu pokarmowego i krążenia oraz otyłości, zmniejszamy podatność na nowotwory oraz regulujemy czynności mięśni i nerwów. Kwas foliowy szczególne zalecany jest kobietom w ciąży, zatem to one powinny szczególnie pamiętać o pomarańczach.
Sam soczysty smakowity miąższ to nie jedyne dobrodziejstwo pomarańczy. Poprzez wyciskanie zewnętrznej, kolorowej części jej skórki, otrzymujemy eteryczny olejek pomarańczowy. Wytwarza się go zarówno z odmiany pomarańczy słodkiej (Citrus aurantium, var. dulcis), jak i gorzkiej, zwanej także sewilską (Citrus aurantium, var. amara, Citrus vulgaris, Citrus bigaradia). Olejek ten posiada bardzo charakterystyczny zapach pomarańczowych skórek, a jego głównymi aktywnymi składnikami są limonen, citral i citronelal.
Olejek pomarańczowy działa silnie antydepresyjnie, przeciwskurczowo, uspokajająco. Ma korzystne działanie na układ trawienny, spowalnia sam proces trawienia, łagodzi bóle żołądka. Dla wszystkich kobiet zbawienny może być jego wpływ na złagodzenie zmian nastroju związanych z zespołem napięcia przedmiesiączkowego. Jest olejkiem całkowicie bezpiecznym (pod warunkiem stosowania podstawowych zasad bezpieczeństwa użycia olejków) i szczególnie lubianym przez dzieci. Uważany jest za doskonały symulant zwłaszcza w okresie zimowym. Świetnie nadaje się do kąpieli, jednak należy pamiętać, aby stosować najwyżej 4 krople na wannę wody, w celu zapobiegnięcia ewentualnym podrażnieniom skóry. Bardzo dobrze komponuje się z niemal wszystkimi olejkami uzyskiwanymi z roślin przyprawowych – cynamonowym, muszkatołowym, goździkowym, ale także z lawendowym.
Nie możemy zapominać także o niezwykłych kwiatach gorzkiej pomarańczy, z których otrzymuje się olejek neroli. Jego nazwa pochodzi od imienia pewnej włoskiej księżniczki, która ceniła sobie właściwości tego olejku ponad wszystkie inne. Ma on lekko cytrusowy, kwiatowy zapach, jeden z najpiękniejszych znanych w aromaterapii. Do jego aktywnych składników należą: nerol, geraniol, indol, jasmon oraz estry. Działa on również antydepresyjnie, rozkurczowo, ma właściwości afrodyzjaku. Jego główną zaletą jest działanie uspokajające i niwelujące stres, a szczególnie cenny jest w likwidowaniu poważnych i długotrwałych stanów lękowych.
W celach kosmetycznych stosuje się zarówno sok i miąższ owocu, olejki z pomarańczy i neroli, jak i wodę pomarańczową. Ta ostatnia powstaje poprzez destylację płatków kwiatu pomarańczy, posiada wszystkie właściwości i zapach neroli, jest jednakże znacznie łagodniejsza od samego olejku. Stosuje się ją głównie w pielęgnacji skóry, zwłaszcza cer suchych i wrażliwych. Dzięki delikatnym właściwościom antyseptycznym, stanowi świetny tonik do przemywania twarzy sama w sobie lub w połączeniu z innymi wodami kwiatowymi, wyciągami z ziół lub alkoholem. Przygotowuje się z niej emulsje do leczenia trądziku. Polecana jest także jako mgiełka do ciała i twarzy, pomocna szczególnie podczas długich podróży. Woda pomarańczowa dostępna jest w ofercie marek takich jak Organique, Florame czy l’Orient. Jako hydrolat zakupić ją można także w sklepach z półproduktami kosmetycznymi.
Bogata oferta producentów kosmetyków naturalnych obfituje w produkty zawierające pomarańczę. Należy tu wspomnieć m.in. o mleczku do demakijażu „słodka pomarańcza” (Lait démaquillant purifiant „orange douce”) i mgiełce do twarzy z olejkiem neroli (Brume de neroli) marki Doux Me czy całej serii Body SPA Orange Feeling marki Lavera, opartej na wyciągach z pomarańczy i rokitnika. W jej skład wchodzi woda toaletowa, balsam, olejek i peeling do ciała, krem do rąk, żel pod prysznic, olejek i sól do kąpieli oraz dezodoranty. Warto polecić także pomarańczowe olejki do masażu, zawierające mieszaninę ekologicznych olejków bazowych oraz olejku eterycznego np. marki Lavea. Dużą popularnością cieszy się połączenie pomarańczy z innym, często zaskakującym zapachem, jak np. w przypadku linii pielęgnacyjnej do ciała Pomarańcza & Chili marki Neobio. Wspomnijmy wreszcie pomarańczowych kosmetykach świeżych marki fridge by yDe: maskach i peelingach do twarzy z serii professional, serum 2 (kwiat neroli) do twarzy czy yDe 4 Orange Body Lotion.
Również sami w domu możemy przygotować pomarańczowe pielęgnacyjne kosmetyki. Tonik pomarańczowy wykonamy zalewając garść pokrojonej skórki pomarańczy (bez białych części) octem owocowym, tak, aby cała skórka była zakryta płynem (oczywiście najlepiej jeśli będą to pomarańcze pochodzące z upraw ekologicznych – bez pestycydów i chemicznych środków ochrony roślin). Taką mieszaninę przetrzymujemy w butelce szklanej lub słoiku, w ciemnym miejscu przez dwa tygodnie, aż ocet przejmie właściwości pomarańczy. Następnie przez gazę przelewamy powstały ocet pomarańczowy. Należy pamiętać, że jest on skoncentrowany, dlatego w celu przemywania twarzy, rozcieńczamy go wodą destylowaną lub kwiatową. Szczególnie jest on polecany do cery tłustej i problematycznej. Dwie łyżki tak przygotowanego octu możemy dodać do kąpieli, a jego roztworem przemywać włosy. Wyrówna on wtedy poziom pH skóry, zmiękczy wodę i zapobiegnie łupieżowi.
Aby powstała pomarańczowa odżywka do włosów, szczyptę proszku agar-agar (dostępny w sklepach ze ekologiczną żywnością) rozpuszczamy w 1/4 l wody destylowanej na parze. Do tego dodajemy 30 ml świeżo wyciśniętego soku z pomarańczy i po 2 krople olejków eterycznych rozmarynowego i pomarańczowego. Wszystko przelewamy do butelki i dobrze nią wstrząsamy. Odżywkę wcieramy w umyte i wytarte ręcznikiem włosy.
Startą skórkę pomarańczy wykorzystamy jako peeling do ciała w połączeniu z oliwą lub miodem. Należy także pamiętać, że pomarańcza jest naturalnym eksfoliantem, dzięki czemu, pokrojona w plastry, świetnie sprawdzi się jako dodatek do kąpieli stóp. W okresie świątecznym szczególnie polecam tworzenie własnych soli do kąpieli o zapachach pomarańczowo-korzennych oraz zabawy w dekorowanie domu pomarańczami z nabitymi goździkami lub ususzonymi plasterkami tego soczystego owocu.
Zdjęcia: Materiały promocyjne, Wikimedia Commons